شهرستان جاجَرم از شهرستانهای استان خراسان شمالی است. جاجرم بخاطر آثار متعدد تاریخی و باستانی یکی از مناطق ارزشمند وشایان توجه باستانشناسی در استان خراسان شمالی است. این منطقه باستانی دارای آثارمهمی همچون محوطه تاریخی تپه پهلوان، تپه حیدران و... با قدمت هزار سال و نیز بناهای باارزشی نظیر مسجدجامع جاجرم است. این شهرستان دارای تنوع قومیتی، فارس، کرد ، ترک و آداب و رسوم و سنن خاص و متفاوت با دیگر مناطق استان خراسان شمالی است. تعلق مشاهیر و علمایی همچون بدرالدین جاجرمی و خواجه مهزیار به این خطه نیز نشانگر قدمت و غنای فرهنگی خاص آن است. جاجرم به دلیل واقع شدن در حاشیه کویر مرکزی و نیز اتصال به کوه "بهار" از پوشش گیاهی و اقلیمی متنوعی برخوردار است. این شرایط منطقه را به زیستگاه منحصربفردی برای گونه‌های مختلف گیاهی و نیز جانوری از جمله یوزپلنگ ایرانی که تنها بازمانده نژاد آسیایی است، بز کوهی، قوچ، مارال، قرقاول، تیهو و گربه وحشی تبدیل کرده است و میاندشت را به عنوان یکی از زیستگاههای مطرح کشور تبدیل کرده است . همچنین تنها شهرستان استان خراسان شمالی است که به راه‌آهن سراسری کشور متصل می‌باشد که این اهمیت اقتصادی منطقه را دوچندان کرده است. کلاه کرکی جاجرم، جوراب پشمی و چادرشب سنتی هم از جمله صنایع دستی این منطقه است. کشک و قره قروت سنخواستی و آلو بخارا جلگه شوقان ازسوغاتی های شهرستان جاجرم است. کهن ترین و شاخص‌ترین بنای استان خراسان شمالی مسجد جامع جاجرم است که در مجموعه بافت قدیمی این شهرستان واقع شده است .

این شهرستان قبل از تفکیک شهرستان گرمه در سال ۱۳۸۵، تعداد ۵۸٬۴۸۳ نفر جمعیت داشته‌است. اما پس از جدا شدن گرمه، در سال 1389، جمعیت آن در حدود 40744 نفر تخمین زده می شود. 

زبان رایج در خود این شهرستان فارسی میانه است ولی در روستاهای این شهرستان به لهجه ها و زبان های مختلفی صحبت می‌کنند.

شهرستان جاجرم در جنوب غربی استان خراسان شمالی واقع است و از شمال به بجنورد (مرکز استان)، از شمال غرب به شهرستان گرمه، از شرق به اسفراین، از جنوب شرق به شهرستان جغتای در خراسان رضوی و از سمت غرب به استان سمنان محدود می‏شود. آب و هوای جاجرم «معتدل و خشک، بیشترین درجه گرما در تابستان‏ ها تا ۴۰ درجه بالای صفر و کم‏ترین درجه در زمستان‏ها تا ۱۵ درجه زیر صفر و میزان بارندگی سالانه حدود۱۵۰ میلی متر است.

پناهگاه حیات وحش میاندشت با وسعت ۸۵ هزار هکتار در شرق شهرستان جاجرم یکی از قدیمی ترین زیستگاه‌های یوز ایرانی به شمار می‌رود.

این شهرستان از نظر تقسیمات کشوری شامل سه بخش است. بخش مرکزی، بخش شوقان (دنباله‏ی جلگه حاصلخیز مانه و سملقان) و بخش سنخواست (همجوار با اسفراین).

تصویری از جاجرم

مردم شناسی

اهالی آن از طوایف متعددی تشکیل شده‌اند. مقصودلی ها تیره‌هایی از گرایلی‌ها هستند که در زمان آقا محمد خان قاجار به اینجا کوچ کرده‌اند. گنجه‌ای ها عرب هایی هستند که از بسطام وشاهرود کوچ کرده‌اند.

ازبکها از خوارزم و شاکری ها نیز از بخارا به این منطقه آمده‌اند. به جز این طوایف گروههایی از رمضانلو ها که از اعیان ایل گرایلی هستند در زمان نادرشاه به علت هجوم ترکمنها به این منطقه رانده شده‌اند.

فخرایی ها و شیخ الاسلامی ها نیز در این منطقه سکونت دارند.